سلامت ابعاد مختلفی دارد که بیشتر بر ابعاد فردی آن تأکید می‌شود اما آنچه سلامت یک جامعه را تعیین می‌کند شاخص‌هایی است که به عنوان سلامت اجتماعی شناخته می‌شوند. سلامت اجتماعی دارای ابعاد مختلف روانی، جسمی، اقتصادی و سیاسی است و عوامل متعددی بر آن تأثیر می‌گذارند. برنامه‌های ارتقاء سلامت اجتماعی معمولا از طرف دولت یا سازمان‌های مردم نهاد اجرا می‌شوند که به مرور چگونگی اجرای آن‌ها نیز می‌پردازیم. سلامت جامعه خود در بحث روانشناسی سلامت مورد بررسی قرار می‌گیرد و به کمک آن به درمان مشکلات و چالش‌های مرتبط می‌پردازد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روانشناسی سلامت کلیک کنید.

تعریف سلامت اجتماعی

سلامت اجتماعی شاخص‌های سلامتی در یک جامعه را شامل می‌شود که در یک منطقه جغرافیایی سکونت دارند. در سلامت اجتماعی عوامل اجتماعی مؤثرند و ابعاد اجتماعی نیز بیشتر از ابعاد فردی مورد توجه قرار می‌گیرد. آمارهایی که به طور روزمره از نرخ طلاق، بیکاری، فساد، بیمه و سایر آسیب‌ها یا رشدهای اجتماع می‌خوانیم همگی به نوعی اطلاعاتی از سلامت جامعه به ما می‌دهند.

 
ابعاد سلامت اجتماعی

سلامت اجتماعی دارای ابعاد بسیار گسترده‌ای است و هر موضوعی که به سلامت جامعه مربوط شود را در بر می‌گیرد. خدمات اجتماعی مختلف مثل بیمه، آموزش همگانی و سیاست‌های دولتی در زمینه‌های مختلف سلامت جامعه و گستردگی آن‌ها نشان از اهمیت بالای این مسئله در همه جنبه‌های زندگی افرادِ جامعه دارد.

ابعاد مختلف سلامت جامعه بر یکدیگر نیز تأثیر می‌گذارند. ابعاد روانی، اقتصادی، سیاسی، جسمی و اجتماعی در سلامت اجتماعی مورد توجه بوده و هر کدام بر دیگری تأثیرگذار هستند؛ برای مثال یک اتفاق سیاسی یا اقتصادی مهم در جامعه می‌تواند سلامت روان افراد آن جامعه را تحت تأثیر قرار دهد، بهبود بخشد یا با خطر مواجه سازد. پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه مقاله سلامت روان را مطالعه کنید.

 
اهداف سلامت اجتماعی

برنامه‌های سلامت با هدف افزایش شاخص‌های سلامت در یک جامعه اجرا می‌شوند. سلامت جامعه در سطوح مختلف و با اهداف متفاوتی اجرا می‌شود و با ترغیب افراد جامعه به بهبود سطح زندگی و پیگیری برنامه‌های سلامت این اهداف را دنبال می‌کند. اهداف برنامه‌های سلامت اجتماعی را در ادامه مرور می‌کنیم.

    کاهش خطر
    افزایش سلامت
    پیشگیری از بروز مشکل
    درمان و کمک به رفع مشکل
    مراقبت از افراد مبتلا
    مدیریت شیوع ابتلا به بیماری

این اهداف در زمینه‌های متفاوتی از جمله بیماری‌ها، آمار خودکشی، فساد، طلاق، بیکاری و بسیاری دیگر از شاخص‌های اجتماعی و با برنامه ریزی دولتی پیگیری می‌شود. برای کسب اطلاعات در مورد خودکشی کلیک کنید.

 
عوامل اثرگذار بر سلامت اجتماعی

همانطور که گفته شد شاید بتوان اولین عامل اثرگذار بر سلامت جامعه در یک بخش را ابعاد دیگر سلامت دانست. به طور مثال کاهش نرخ بیکاری می‌تواند به کاهش فقر، خشونت، افسردگی و علائم اضطراب جامعه کمک کند. باورهای مردم یک جامعه، سطح آموزش اجتماعی، جایگاه اجتماعی افراد و تأثیر رسانه‌ها از عواملی است که بر سلامت روانی یک جامعه تأثیر می‌گذارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه افسردگی و علائم استرس کلیک کنید.
ارتقاء سلامت اجتماعی

برنامه‌های مختلفی برای ارتقاء سلامت اجتماعی وجود دارد. این برنامه‌ها ممکن است از طرف دولت یا سازمان‌های مردم نهاد تدوین شوند و در سطح جامعه به اجرا درآیند. این برنامه‌ها تحت اهداف متفاوتی انجام می‌شوند که در ادامه به مرور آن‌ها می پردازیم:
پیشگیری اولیه

در پیشگیری اولیه عوامل خطر و دلایل وقوع یک بیماری یا مشکل سلامتی در افراد جامعه مورد بررسی قرار می‌گیرد و در جهت پیشگیری از وقوع آن تلاش می‌شود. این برنامه‌ها در جهت تغییر رفتار افراد جامعه در برابر بیماری‌ها و مشکلات سلامتی و افزایش سلامت جامعه اجرا می‌شوند. برنامه‌های متنوعی برای این کار در نظر گرفته می‌شوند که بعضی از آن‌ها در ادامه خواهد آمد.

_ برنامه واکسیناسیون کودکان

کمپین‌های آگاه سازی نسبت به مشکلات سلامتی

آموزش از طریق رسانه

آموزش در مدارس
پیشگیری ثانویه در ارتقا سلامت اجتماعی

برنامه پیشگیری ثانویه در واقع به معنای جلوگیری از بدتر شدن شرایط بیماری فرد است. در برنامه‌های پیشگیری ثانویه تغییراتی در محیط فرد یا سبک زندگی خودش ایجاد می‌شود که از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. هر چند برای پیشگیری از وقوع بیماری دیر شده باشد اما با پیشگیری از پیشرفت بیماری به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می‌شود. این برنامه‌ها به ویژه برای بیماری‌های حاد به صورت آموزش‌های اجتماعی یا برنامه‌های محیطی انجام می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سبک زندگی کلیک کنید.

آموزش‌های خود مدیریتی زندگی به افراد بیمار که به آن‌ها در کنترل شخصی شرایط زندگی کمک می‌کنند باعث کاهش نیاز فرد به محیط‌های بیمارستانی می‌شود. این افراد با کاهش نیاز به محیط بیمارستانی احساس بهبودی دارند و سرعت پیشرفت بیماری نیز کاهش پیدا می‌کند.
برنامه مراقبت درمانی

در برنامه‌های سلامت اجتماعی روش‌های درمانی برای افراد جامعه در نظر گرفته می‌شود. در بسیاری از کشورها از جمله ایران برنامه‌های مراقبت درمانی برای افراد جامعه طراحی و در سطح گسترده مورد اجرا قرار می‌گیرند. بیمارستان‌های دولتی، اورژانس، نظام بیمه‌ای از جمله اقداماتی هستند که در کشورهای مختلف از جمله ایران برای مراقبت درمانی از افراد جامعه اجرا می‌شوند. علاوه بر این خدمات مشاوره‌ای و روش‌های روان درمانی نیز جهت درمان انواع اختلالات روانی، کمک به افراد برای حل تعارضات زندگی، بهبود کیفیت زندگی و ارتقاء شخصیت والای انسانی، در برنامه‌ی مراقبت‌ اجتماعی جای می‌گیرند.